ქართული წყაროთმცოდნეობა  XXV
2023

ქართული წყაროთმცოდნეობა XXV

25.12

ᲨᲘᲜᲐᲐᲠᲡᲘ ᲘᲜᲐᲐᲠᲡᲘ
CONTENTS
რედაქტორებისაგან .....10
EDITORIAL
ისტორიულ წყაროთმცოდნეობითი კვლევები ....11
RESEARCHES IN FIELD OF HISTORY AND SOURCE-STUDIES
ქართული ფეოდალური სოფლის ტერიტორიული აღნაგობის გენეზისი ......................13
ტარასი ახალაია

Territorial Structure of the Village in Feudal Georgia
Tarasi Akhalaia
ქსნის ხეობის სოფელ საძეგურის ისტორიიდან......31
დავით ახლოური

From the History of Sadzeguri Village of Ksani Gorge
Davit Akhlouri
ადგილობრივთა აღქმა ევროპელი კათოლიკე მისიონერების მიერ საქართველოში (XVII-XVIII საუკუნეები) ................44
დავით თინიკაშვილი
The Perception of the Local Population of Georgia by the European Catholic Missionaries (17th-18th Centuries)
David Tinikashvili
მცენარეთა სახელწოდებები ბულეფიდან: გერმანელი ბოტანიკოსის წვლილი ლაზურის დოკუმენტირების საქმეში .......................54
ზაალ კიკვიძე
Plant Names From Bulepi: a German Botanist’s Contribution to Documentation of Laz
Zaal Kikvidze
კავკასიის საცენზურო კომიტეტის არქივში დაცული XIX საუკუნის 70-იანი წლებისა და 80-იანების დასაწყისის ზოგიერთი უცნობი მასალის შესახებ ........64
გოჩა კუჭუხიძე
On Some Unknown Materials of 1970s and Early 1980s Preserved in the Archive of Caucasian Censorship Committee
Gocha Kuchukhidze
ლაზური/ჭანური ქორწილი და საქორწინო რიტუალები (ფოლკლორულ-ეთნოგრაფიული და ლიტერატურული წყაროების მიხედვით) .....................80
ნუგზარ მგელაძე
Laz/Chan Wedding and Wedding Rituals (according to Folklore-Ethnographic and Literary Sources) Nugzar Mgeladze
თეატელი მისიონერები საქართველოში ტყვეთა სყიდვის წინააღმდეგ ...................103
დავით მერკვილაძე

Theatine Missionaries Against the Slave Trade in Georgia
Davit Merkviladze
ლევან II დადიანის საფასით მოჭედილ ხატებზე შესრულებული ტექსტები, როგორც შეწირულების გაღების გზით აღაპის გაჩენის უზრუნველმყოფელი იურიდიული დოკუმენტები .................103
ლადო მირიანაშვილი
Text Inscribed on the Icons Commissioned by Levan II Dadiani as Legal Documents Providing Grant Support for Holding Agape Services and Agape Meals
Lado Mirianashvili
ბაგრატ IV ნოველისიმოსის მონეტები (სამონეტო დიზაინის გადახალისება) .......................122
ირაკლი ფაღავა

Coins of Bagrat IV the Nobelissimos (Modifying the Coin Design)
Irakli Paghava
ელია იბნ ‘უბაიდის „არაბული ნომოკანონის“ ერთი ცნობის განმარტებისთვის ..................134
დავით ჩიქოვანი

The Explanation of One Reference to Eliya Ibn ‘Ubaid’s’ “Nomocanon Arabicum”
Davit Chikovani
მესხეთის პოლიტიკური გეოგრაფია ახ.წ. I საუკუნეში ...........................140
გიორგი ჭეიშვილი

The Political Geography of Meskheti (the Moschian Country) in the 1st Century A.D.
Giorgi Tcheishvili
ისტორიოგრაფია .....151
HISTORIOGRAPHY
წმ. გრიგოლ ფერაძის ცხოვრება-მოღვაწეობის შესწავლის ისტორიიდან ....................153
ქეთევან მანია

The Life and Legacy of of Grigol Peradze
Ketevan Mania
ციხე-საპყრობილეები იმპერიულ რუსეთში (XIX-XX საუკუნეების მიჯნა) ...................................160
ნიკოლოზ სარაჯიშვილი

Prisons in Imperial Russia (at the turn of the 19th-20th Centuries)
Nikoloz Sarajishvili
საარქივო მასალების პუბლიკაცია .........167
PUBLICATION OF ARCHIVAL MATERIALS
მარიამ პრიტვიცის უცნობი წერილები მაქარაშვილების ოჯახისადმი .........................................169
გიორგი სოსიაშვილი

The Unknown Letters of Marie Prittwitz to the Makarashvili Family
Giorgi Sosiashvili
წყაროთა თარგმანი და წარდგინება ......185
TRANSLATION AND PRESENTATION OF SOURCES
პეტრე ბუტკოვი გეორგიევსკის ტრაქტატის დადების შესახებ ...........................187
დავით მერკვილაძე ერეკლე ხუციშვილი

Petr Butkov on the Conclusion of the Georgievsky Treaty
Davit Merkviladze Erekle Khutsishvili
გრაფი ლუი-ფრანსუა დე ფერიე სოვებეფის მისია აღმოსავლეთის ქვეყნებში 1782-1789 წლებში და მისი ცნობები საქართველოს შესახებ ...195
ირინე ნაჭყებია
Mission of Count Louis-Francois de Ferrières Sauvebeuf to the Eastern Countries In 1782-1789 and his reports about Georgia
Irine Natchkebia
კომენტარები ......................203
COMMENTS
Tekur/Takawwur: სიტყვებით თამაში Hašt Bihišt-ის მეექვსე წიგნში ..............................205
მუსტაფა დეჰქანი

Tekur/Takawwur: A Case of Word Game in Hašt Bihišt VI
Mustafa Dehqan
საჭიროა კი Hašt Bihišt-ის მეექვსე წიგნში სიტყვა pānğdahum ჩავასწოროთ სიტყვით pānzdahum?...................................208
მუსტაფა დეჰქანი

Is the Emendation of pānğdahum to pānzdahum Necessary in Hašt Bihišt VI?*
Mustafa Dehqan
წიგნების მიმოხილვა ................211
BOOK REVIEWS
ახალი მონოგრაფია „ნიცშე და ქრისტიანობა“ .......213
კონსტანტინე ბრეგაძე
New monograph “Nietzsche and Christianity”
Konstantine Bregadze
„კავკასიის ისტორია“ ......216
ალექსანდრე დაუშვილი
“History of the Caucasus”
Aleksandre Daushvili
„ქრონოსი: ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტის ჟურნალი“ (3, 2022) .............................219
ალექსანდრე თვარაძე
“Chronos: Journal of the Ivane Javakhishvili Institute of History and Ethnology” (3,2022)
Aleksandre Tvaradze
თემო ჯოჯუას წიგნი „კრაკოვის ეროვნული მუზეუმის თავად ჩარტორისკების ბიბლიოთეკის ქართული ხელნაწერები“ (ორი ტომი) ........222
ლადო მირიანაშვილი
A Two-Volume Work by Temo Jojua “The Georgian Manuscripts From the Princes Czartoryski Library of the National Museum of Krakow”
Lado Mirianashvili
ალექსანდრე უბირიას წიგნი „დემოგრაფიული ციკლები და გლობალური უსაფრთხოება“ ....227
მიხეილ ქართველიშვილი
A Book by Aleksandre Ubiria: “Demographic cycles in history and Global Security”
Mikheil Kartvelishvili
„სტუდენტური საისტორიო ძიებანი“ (2022, II) .....230
მიხეილ ქართველიშვილი ნიკოლოზ სარაჯიშვილი ზაზა ქარჩავა
“Student Historical Researches” (2022, II)
Mikheil Kartvelishvili Nikoloz Sarajishvili Zaza Karchava
ქრონიკა ..................235
CHRONICLE
ჟურნალ „ქართული წყაროთმცოდნეობის“ XXIV ნომრის წარდგინება ................237
მარიამ ჩხარტიშვილი ზურაბ თარგამაძე

Presentation of the 24th Volume of the Scientifi c Journal “Georgian Source-Studies”
Mariam Chkhartishvili Zurab Targamadze
პროფესორ პაველ ჩობანიანის 75 წლისთავისადმი მიძღვნილი საერთაშორისო კონფერენცია: „კავკასიის ისტორიის პრობლემები“ ........................243
სოფიო ქადაგიშვილი ზურაბ თარგამაძე
International Scientific Conference: "Problems of the History of the Caucasus", Dedicated to the 75th anniversary of Prof. Pavel Chobanyan
Sopio Kadagishvili Zurab Targamadze
ევროპის სოციალური მეცნიერების ისტორიის კონფერენცია (2023) ....................247
სოფიო ქადაგიშვილი

European Social Science History Conference (2023)
Sopio Kadagishvili
წმინდა გრიგოლ ფერაძის საერთაშორისო კონფერენცია: „საქართველო და ქრისტიანული ცივილიზაცია III, ქრისტიანული აღმოსავლეთი და კავკასია“ .........................250
სოფიო ქადაგიშვილი
Saint Grigol Peradze International Conference: "Georgia and Christian Civilization III, the Christian East and the Caucasus"
Sopio Kadagishvili
მნიშვნელოვანი პუბლიკაცია ქართულ-პოლონურ ურთიერთობებზე ......................253
ცირა ჯანაშია

An Important Publication on Georgian-Polish Relations
Tsira Janashia
საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია: „არქივთმცოდნეობა, წყაროთმცოდნეობა − ტენდენციები და გამოწვევები“ ...............257
ქეთევან მანია
International Scientifi c Conference: “Archival Studies, Source Studies – Trends and Challenges”
Ketevan Mania
საერთაშორისო კონფერენცია „ისტორიული მოღვაწეების როლი ისტორიაში და კოლექტიური მეხსიერება“ (სკოპიე, 6–8 ნოემბერი 2023) .....259
სოფიო ქადაგიშვილი
International Conference “The Role of Historical Figures in History and Collective Memory” (Skopje, November 6-8, 2023)
Sopio Kadagishvili
ინფორმაცია ..................261
INFORMATION
კაბენის მონასტრის (თეთრიწყაროს მუნიციპალიტეტი) ღვთისმშობლის მიძინების ტაძრის შესახებ .........263
ვასილ ჭიჭაღუა ანზორ მჭედლიშვილი
On the Temple of the Assumption of the Virgin Mary of Kabeny Monastery (Tetritskaro Municipality) Vasil Tchitchagua Anzor Mtchedlishvili
IN MEMORIAM ...................................... 267
ხსოვნა
ზაზა ალექსიძე გახსენება .......................269
ნათია ჩანტლაძე
Remembering Zaza Aleksidze
Natia Chantladze
GUIDELAINS FOR AUTHORS ....................... 274
გზამკვლევი ავტორთათვი